عجله و شتاب در قرآن

برای هر كار مقدماتی است كه اگر فراهم نگردد ، اقدام به آن كار بی‏ نتیجه خواهد ماند و اگر فراهم گردد و اقدام نشود و فرصت‏ها از دست ‏برود ، باز هم بی‏ نتیجه خواهد ماند . افراد هوشیار و مدیر و مدبر كسانی هستند كه با صبر و حوصله در انتظار فراهم شدن‏ مقدمات می ‏باشند كه بعد از فراهم شدن ، بدون درنگ اقدام به انجام كار می‏كنند و تا رسیدن به مقصود از پای نمی ‏نشینند.
به همین دلیل ‏«عجله و شتاب‏» به معنی اقدام كردن به كارها، قبل از این كه زمینه‏ ها و مقدمات لازم آن كار فراهم شود , از صفات رذیله شمرده شده و «صبر» و بردباری كه‏نقطه مقابل آن است از فضایل اخلاقی بشمار می ‏آید. ( البته ‏«صبر» شاخه‏ های دیگری نیزدارد كه به موقع به آن اشاره خواهد شد.)
خسارات عظیمی كه از ناحیه شتابزدگی بی‏مورد ، دامن افراد یا اجتماع را می‏گیرد ، بیش از آن است كه به حساب اید. قرآن مجید به عنوان یك برنامه جامع زندگی ، همه ‏انسان‏ها را به‏ «صبر» و بردباری و پرهیز از «عجله و شتاب‏» دعوت می‏كند و با اشاره به‏ داستان‏های انبیاء و سرگذشت رهبران بزرگ جامعه انسانی ، زیان‏های عجله و ثمرات‏ شیرین صبر و بردباری را آشكار می‏كند. با این اشاره به سراغ قرآن مجید می‏رویم و با بیان سرگذشت پیامبران پیشین كه این‏ مساله در زندگی آنها نقش مؤثری داشته است، آغاز می‏كنیم:
1- قال له موسی هل اتبعك علی ان تعلمن مما علمت رشدا قال انك لن تستطیع‏معی صبرا و كیف تصبر علی ما لم تحط به خبرا قال ستجدونی ان شاء الله صابرا ولا اعصی لك امرا (كهف ،66 تا 69)
2- و هل اتاك نبا الخصم اذ تسوروا المحراب ... و ظن داود انما فتناه فاستغفر ربه وخر راكعا و اناب (ص،21-24)
3- فاصبر لحكم ربك و لا تكن كصاحب الحوت اذ نادی و هو مكظوم لو لا ان‏تداركه نعمه من ربه لنبذ بالعراء و هو مذموم فاجتباه ربه فجعله من‏الصالحین (قلم ،48 تا 50)
4- ...و لا تعجل بالقران من قبل ان یقضی الیك وحیه و قل رب زدنی علما (طه،114)
5- خلق الانسان من عجل ساوریكم آیاتی فلا تستعجلون (انبیاء،37)
6- و یدع الانسان بالشر دعائه بالخیر و كان الانسان عجولا (اسراء،11)
7- و یستعجلونك بالسیئه قبل الحسنه و قد خلت من قبلهم المثلات و ان ربك لذو مغفره للناس علی ظلمهم و ان ربك لشدید العقاب (رعد،6)
8- و لو یعجل الله للناس الشر استعجالهم بالخیر لقضی الیهم اجلهم فنذر الذین‏لا یرجون لقائنا فی طغیانهم یعمهون (یونس،11)
9- و یقولون متی هذا الفتح ان كنتم صادقین فاعرض عنهم و انتظر انهم منتظرون (سجده، 28،30)
10- فاصبر كما صبر اولوا العزم من الرسل و لا تستعجل لهم كانهم یوم یرون مایوعدون لم یلبثوا الا ساعه من نهار بلاغ فهل یهلك الا القوم الفاسقون (احقاف،35)

برای مطالعه بیشتر ادامه متن را انتخاب کنید